Moitruong24h- Ngày 5.2.2015, TAND TPHCM xử phiên sơ thẩm vụ án tranh chấp đất đai giữa nguyên đơn là Cty Đại Quang Maika và bị đơn là Cty TNHH May Maika. Phiên tòa này nguyên đơn thắng kiện. Nhưng ở phiên phúc thẩm ngày 7.9.2015, TAND tối cao tại TPHCM đã xử ngược lại, bị đơn thắng kiện và buộc nguyên đơn tháo dỡ nhà xưởng, trả 4.788,8m2 đất cho bị đơn. Trước quyết định của Tòa phúc thẩm, cả chủ DN và hơn 600 công nhân gửi đơn kêu cứu...

Tiếp tay cho việc chiếm đoạt tài sản

Theo đơn của Cty Đại Quang Maika, từ ngày 14.09.1993 đến ngày 20.08.1994, ông Kim Heung Soo và Cty mẹ tại Hàn Quốc đã chuyển 431.950USD cho vợ chồng ông Hàn Phúc Sinh (người VN) đứng tên mua hộ mảnh đất rộng 7.430m2 tại số 45 Tân Ký Tân Quý, phường Bình Hưng Hòa, Q.Bình Tân (TPHCM) và xây dựng nhà xưởng(có kèm các phiếu chuyển tiền). Sau khi có mảnh đất nêu trên, ông Kim Heung Soo đã cắt lại cho vợ chồng ông Sinh sử dụng hơn 2.600m2 đất để lập Cty riêng. Nguyên nhân phía Hàn Quốc phải nhờ vợ chồng ông Hàn Phúc Sinh mua đất và đứng tên là bởi quy định của luật pháp VN khi đó không cho người nước ngoài đứng tên sở hữu đất.

Tại thời điểm đó, pháp luật VN quy định để được cấp chứng nhận đầu tư tại VN, phía nước ngoài phải chứng minh có địa điểm tại một vị trí cụ thể, sau khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư thì Chính phủ VN (cụ thể là UBND TPHCM) mới cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).

Do những quy định nêu trên, ông Kim Heung Soo đã phải thuê lại chính mảnh đất mình bỏ tiền ra mua để hợp thức hóa thủ tục được cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Việc thuê đất này có đầy đủ các quyết định cho thuê đất của UBND TPHCM, và từ 1994 đến 2009 Cty Đại Quang Maika đều đứng tên nộp tiền thuê đất.

Năm 2010, ông Hàn Phúc Sinh đơn phương làm thủ tục xin cấp sổ đỏ trên toàn bộ lô đất và quyền sở hữu nhà ở mang tên mình, mà không hề có sự đồng ý của Cty Đại Quang Maika. Tuy chính quyền địa phương biết rõ Cty Đại Quang Maika đang sử dụng đất hợp pháp tại vị trí đó, nhưng đã không thông báo sự việc cho Cty này, mà lại cấp sổ đỏ cho Cty TNHH May Maika do ông Sinh làm chủ, dẫn tới mâu thuẫn và tranh chấp giữa hai Cty này. Điều gây bất bình là các quyết định của UBND TPHCM về việc điều chỉnh giá tiền thuê đất của DN có vốn đầu tư nước ngoài đều mang tên Cty Đại Quang Maika đang sử dụng diện tích này, chứ không phải DNTN May Maika.

Một vụ kiện, hai cách xử trái chiều

Để bảo vệ quyền lợi, Cty Đại Quang Maika đã gửi đơn lên TAND TPHCM để khởi kiện. Tại phiên sơ thẩm ngày 5.2.2015, TAND TPHCM ra bản án 131/2015/KDTM-ST công nhận toàn bộ quyền và lợi ích hợp pháp cho nguyên đơn. Cụ thể: Tòa công nhận 4.788,8m2 tại địa chỉ số 5 Tân Kỳ Tân Quý, phường Bình Hưng Hòa, mà Cty TNHH May Maika đã được cấp sổ đỏ và quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất là thuộc quyền sử dụng của Cty Đại Quang Maika. Cty Đại Quang Maila được quyền liên hệ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền làm các thủ tục để được cấp sổ đỏ và quyền sở hữu tài sản trên đất theo quy định pháp luật.

Nhưng tại phiên phúc thẩm ngày 7.9.2015, TAND tối cao tại TPHCM lại ra bản án số 30/2015/KDTM-PT bác tất cả các phán quyết của Tòa sơ thẩm, công nhận số tài sản nêu trên cho Cty TNHH May Maika của ông Hàn Khải Trí (người thừa kế hợp pháp của ông Hàn Phúc Sinh). Bản án buộc Cty Đại Quang Maika và ông Kim Heung Soo phải tháo dỡ toàn bộ máy móc nhà xưởng, trả lại phần đất 7.430m2 cho Cty TNHH May Maika.

Xét thấy Cty Đại Quang Maika đang được quyền sử dụng đất đối với diện tích thuê của Nhà nước, nhưng UBND TPHCM chưa có quyết định thu hồi đã ban hành quyết định cấp sổ đỏ cho Cty TNHH May Maika, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại TPHCM dự phiên tòa đã đề nghị giữ y án sơ thẩm, nhưng không được tòa chấp nhận (tại văn bản số 419/BDN ngày 25.12.2015 gửi Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC), Ban Dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu). Không đồng tình với bản án phúc thẩm, Đại sứ quán Hàn Quốc tại VN, Tổng Lãnh sự Quán Hàn Quốc tại TPHCM, Hiệp hội Thương mại - Công nghiệp Hàn Quốc tại TPHCM và tập thể Cty Đại Quang Maika đã có công văn, đơn thư đề nghị TAND tối cáo xét xử công bằng, không làm ảnh hưởng đến môi trường đầu tư của DN nước ngoài tại VN.

Bản án phúc thẩm còn nhiều khuất tất

Ngày 29.2.2016, Cục Thi hành án dân sự TPHCM đã có văn bản số 5112/CTHA gửi TAND tối cao kiến nghị xem xét lại Bản án số 30 của TAND tối cao tại TPHCM. Cơ quan Thi hành án cho rằng, phần quyết định của cấp xét xử phúc thẩm, Tòa chưa làm rõ các nội dung: Hợp đồng cho thuê nhà máy ký ngày 11.9.1993, nhưng thời điểm đó ông Hàn Phúc Sinh chưa có đất để cho thuê, mà đất cho thuê chỉ phát sinh theo hợp đồng mua bán sau đó 3 ngày (14.9). Ngoài ra, diện tích các bên thỏa thuận trong hợp đồng là 2.500m2, không phù hợp với diện tích mà Cty Đại Quang Maika đang sử dụng là 5.646m2.

Sau khi được cấp Giấy phép đầu tư 830/GP ngày 26.3.1994 với thời hạn liên doanh 20 năm, Cty Đại Quang Maika đã nộp đủ tiền thuê đất cho Nhà nước hàng năm với tổng diện tích 7.430m2 theo QĐ giao đất số 1676 ngày 1.6.1994 của UBND TPHCM. Tuy nhiên, trong thời gian liên doanh còn hiệu lực, Sở TNMT TPHCM lại cấp riêng sổ đỏ số BB971045 ngày 28.9.2010 cho Cty TNHH May Maika mà không thông báo cho phía liên doanh nước ngoài biết. Điều này cho thấy thủ tục cấp đất như vậy là không phù hợp với quy định pháp luật, nhưng vấn đề này chưa được tòa đề cập...

Đặc biệt, trong văn bản số 5112, Cục Thi hành án TPHCM còn nhấn mạnh: “Thực hiện thi hành án theo Bản án số 30 có tính đến hậu quả sẽ ảnh hưởng đến môi trường đầu tư nước ngoài tại VN, cùng với quyền lợi của người lao động đang làm việc tại Cty Đại Quang?”.

Ngày 26.4.2016, VKSNDTC đã ra kháng nghị giám đốc thẩm số 1/2016/KN-KDTM đối với Bản án Phúc thẩm số 30/2015/KDTM-PT ngày 7.9.2015 của TAND tối cao tại TPHCM. Trong đó, VKSNDTC đã phân tích và chỉ ra nhiều sai sót, hạn chế của Tòa án hai cấp, quyết định hủy Bản án sơ thẩm và phúc thẩm, tạm đình chỉ thi hành án. VKSNDTC cho rằng, việc Tòa án cấp phúc thẩm công nhận toàn bộ diện tích đất 7.430m2 thuộc về thửa đất 40, tờ bản đồ số 172 tại số 45 Tân Kỳ Tân Quý, phường Bình Hưng Hòa, Q.Bình Tân (TPHCM) là của Cty TNHH May Maika, buộc ông Kim Heung Soo và Cty Đại Quang Maika di dời máy móc nhà xưởng khỏi địa chỉ trên khi chưa xác minh, làm rõ... là chưa đủ cơ sở, ảnh hưởng đến quyền lợi của Cty Đại Quang Maika và 600 công nhân đang làm việc tại đây.

Theo báo Lao dộng