Moitruong24h - Sáng 19.5 (theo giờ Việt Nam), Trung tâm Báo chí Quốc tế Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã tổ chức họp báo về chuyến thăm chính thức tới Việt Nam từ ngày 23 - 25.5 của Tổng thống Barack Obama.

Tham dự và trả lời các câu hỏi của các phóng viên là Giám đốc phụ trách các vấn đề châu Á thuộc Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink và Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách khu vực Đông Á-Thái Bình Dương Daniel Russel.

Ông Kritenbrink nhận định chuyến công du lần này của Tổng thống Obama bao hàm hai mục đích chính nằm trong chiến lược tái cân bằng của Washington ở châu Á – Thái Bình Dương, đó là xây dựng quan hệ đối tác mới với Việt Nam và tăng cường quan hệ đồng minh với Nhật Bản. Ông Obama sẽ đến Nhật Bản sau khi rời Việt Nam. Theo ông Kritenbrink, đây là chuyến đi thứ 10 đến khu vực này của Tổng thống Obama, qua đó nhấn mạnh cam kết xoay trục của ông chủ Nhà Trắng. Dự kiến Tổng thống Obama sẽ thảo luận với các nhà lãnh đạo Việt Nam về các biện pháp thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ quan hệ Đối tác Toàn diện trong một loạt lĩnh vực như hợp tác kinh tế-thương mại, giao lưu nhân dân, an ninh… cũng như các vấn đề toàn cầu và khu vực cùng quan tâm. Thông qua các cuộc gặp chính thức và hoạt động tại Việt Nam, Tổng thống Obama muốn nêu bật bề rộng và chiều sâu của mối quan hệ đối tác Việt Nam- Hoa Kỳ cũng như những bước tiến nổi bật mà hai nước đã đạt được trong những năm gần đây. Theo ông Kritenbrink, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ góp phần thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác kinh tế với Việt Nam. Về hợp tác an ninh-quốc phòng, ông Kritenbrink nhấn mạnh hai nước đã cam kết thúc đẩy an ninh tại khu vực châu Á-Thái Bình Dương dựa trên nguyên tắc tôn trọng hòa bình và luật pháp quốc tế. Hoa Kỳ mong muốn tiếp tục tăng cường hợp tác hơn nữa với Việt Nam trên một loạt lĩnh vực từ giáo dục, cứu trợ thảm họa, viện trợ nhân đạo, gìn giữ hòa bình cho tới an ninh hàng hải. Ông Kritenbrink khẳng định sau khi quan hệ hai nước đã đạt được những tiến triển vượt bậc trong 20 năm qua, chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ đặt nền tảng vững chắc cho những thành tựu trong vòng 20 năm tới và xa hơn nữa.

Nhận xét về chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ, Trợ lý Ngoại trưởng Daniel Russel cho rằng Washington đang có cuộc hàn gắn mạnh mẽ với 2 cựu thù Việt Nam và Nhật Bản. Ông khẳng định Hoa Kỳ đang phát triển quan hệ không chỉ với Việt Nam mà còn trên toàn khu vực Đông Nam Á. Ông Russel nhận xét Việt Nam rõ ràng là một đối tác trong quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương của Hoa Kỳ. Không những là đối tác luôn tuân thủ Luật Biển, Việt Nam còn là đối tác giúp duy trì dòng chảy sông Mekong – nguồn sống của hàng triệu người trải dài từ thượng nguồn đến hạ lưu.

Trước đó, theo TTXVN, Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) có trụ sở tại thủ đô Washington đã tổ chức họp báo về chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama. Tại buổi họp, TS Michael J, Phó Chủ tịch phụ trách châu Á và Nhật Bản của CSIS, khẳng định chuyến công du châu Á, bao gồm chuyến thăm Việt Nam và Nhật Bản, sẽ nêu bật cam kết của Tổng thống Obama đối với chiến lược chuyển trọng tâm sang châu Á-Thái Bình Dương, trong bối cảnh xuất hiện các yếu tố tiềm ẩn có thể đe dọa tới hòa bình, ổn định, an ninh tại khu vực, gắn với lợi ích của Hoa Kỳ và các nước đối tác. Về vấn đề này, TS Murray Hiebert, Phó Giám đốc phụ trách chương trình Đông Nam Á của CSIS, nhận định trọng tâm trong chiến lược tái cân bằng của Mỹ là khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam. Trên thực tế, quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ đã phát triển sâu sắc, nhanh chóng và chuyến thăm của Tổng thống Obama lần này là nhằm tìm kiếm, thúc đẩy các biện pháp tăng cường quan hệ kinh tế và chiến lược giữa hai nước. Theo ông Hiebert, trong khuôn khổ các cuộc tiếp xúc cấp cao, Tổng thống Obama và các nhà lãnh đạo Việt Nam sẽ tập trung thảo luận về hợp tác song phương trên các lĩnh vực kinh tế - thương mại - đầu tư, quốc phòng-an ninh, ngoại giao nhân dân. Ngoài ra, hai bên cũng đề cập đến vấn đề môi trường, trong bối cảnh Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của tình trạng biến đổi khí hậu, thể hiện qua tình trạng hạn-mặn ở đồng bằng sông Cửu Long thời gian gần đây. Bên cạnh đó, hai bên có thể trao đổi về TPP) mà Việt Nam được cho sẽ thu được nhiều lợi ích quan trọng nếu biết tận dụng tốt những thời cơ mà hiệp định này tạo ra. Theo tính toán của Ngân hàng Thế giới (WB), Tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam nhờ có TPP sẽ tăng khoảng 8% trong thập kỷ tới, trong khi kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc cũng tăng tới 40%.

Về việc khắc phục hậu quả chiến tranh, trong đó có vấn đề da cam/dioxin, Hoa Kỳ đã có đóng góp tích cực hơn trong những năm gần đây với một dự án tẩy độc tại sân bay Đà Nẵng. Dự kiến, phía Hoa Kỳ sẽ công bố triển khai dự án tương tự tại sân bay Biên Hòa, nơi đất đai bị ô nhiễm dioxin nặng. Theo TS Hiebert, tình hình Biển Đông sẽ được đề cập trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama, dựa trên nền tảng là các nội dung đã được đưa ra thảo luận tại Hội nghị thượng đỉnh Hoa Kỳ-ASEAN ở Sunnylands, bang California hồi tháng 2 vừa qua. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Tổng thống Obama sẽ dự khai trương một số hạng mục liên quan đến trường Đại học Fulbright dự kiến mở tại TP.HCM vào cuối năm nay, với kinh phí 20 triệu USD do Quốc hội Mỹ tài trợ. Đây là mô hình trường đại học đầu tiên được thành lập tại Việt Nam, với một ban giám hiệu và chương trình học tập riêng. Đánh giá tổng quan, ông Hiebert cho rằng Tổng thống Obama sẽ tập trung vào hướng tới tương lai, xây dựng lòng tin, tạo nền tảng để duy trì can dự ở nhiều cấp độ khác nhau.

Phương Hà/ Vanhoa Online